HGW - HandelingsGericht Werken
De zeven uitgangspunten van het Handelingsgericht Werken (HGW), zoals beschreven door het HGW-boegbeeld, klinisch psychologe Noëlle Pameijer, inspireren ons al meer dan tien jaren.
Dankzij talloze initiatieven vanuit onze Sint-Elisabeth HGW-stuurgroep zijn de HGW-uitgangspunten doorheen de jaren diep verankerd in onze schoolwerking, zowel in de visie en organisatie als in de dagelijkse schoolpraktijk.
Naast het bezielen van onze eigen schoolmedewerkers hebben we ons enthousiasme omtrent de HGW-visie ook steeds gedeeld met collega’s uit alle andere scholen van het buitengewoon en regulier onderwijs.
Bovenop de verschillende samenwerkingsinitiatieven met andere scholen en een nascholing train-de-trainer in Topunt Gent, organiseren we op regelmatige basis een open HGW-studiedag.
Al enkele jaren nodigen we Noëlle Pameijer uit als gastspreker voor onze open HGW-studiedag. Zij kan als geen ander de HGW-uitgangspunten toelichten en uit haar eigen rijke ervaring levendige voorbeelden geven uit de klaspraktijk. Deze algemene basisuiteenzetting en verdiepingsnamiddagen konden al vele schoolmedewerkers warm maken om zelf met het handelingsgericht werken aan de slag te gaan.
Daardoor groeide doorheen de jaren de vraag naar een uitgebreidere nascholing om de HGW-uitgangspunten onder begeleiding nog bewuster te implementeren in de dagelijkse schoolpraktijk van de eigen school.
Vanuit onze gespecialiseerde school wilden we graag een antwoord bieden op deze vraag en werkten we een aanbod uit om onze expertise te delen met onze enthousiaste collega’s uit het basis- en secundair, gewoon en buitengewoon onderwijs.
De open studiedag HGW voor alle onderwijsprofessionals van 17 maart 2023 werd tegelijkertijd het startschot van een eerste professionaliseringstraject HGW.
Tijdens de voormiddag van de HGW-studiedag werden alle HGW-uitgangspunten nogmaals toegelicht en geüpdatet door Noëlle Pameijer. In de namiddag bespraken we in kleine groepen enkele praktijkcasussen uit de eigen scholen.
Daarna begeleidde Nikki Biddeloo, kwaliteitscoördinator, samen met verschillende collega’s uit onze school vijf sessies van een halve dag, met als doelen:
- Zich verdiepen in de zeven uitgangspunten van HGW.
- Een eigen ontwikkelingstraject uitstippelen en uitvoeren omtrent een zelf gekozen leervraag.
- Bewuster handelingsgericht werken in de dagelijkse schoolpraktijk.
- Concrete hulpmiddelen en tips uitproberen om handelingsgericht te werken in de dagelijkse (school)praktijk.
- De collega’s in de eigen organisatie inspireren om zich te laten leiden door de HGW-principes.
- Leren van de andere deelnemers en elkaar inspireren.
- Meer rendement en meer positieve effecten bereiken van de eigen schoolpraktijk voor zichzelf, voor de leerlingen en voor de school, niet door nog meer of harder te werken maar (een beetje) ànders te werken.
Zo doorliepen we voor dit eerste professionaliseringstraject tussen maart 2023 en december 2023 een groeitraject met maar liefst zestien enthousiaste schoolmedewerkers uit het buitengewoon lager en secundair onderwijs. Naast schoolmedewerkers uit onze eigen school verwelkomden we ook schoolmedewerkers uit BuBaO Sint-Elisabethschool, Wijchmaal en BuBaO Sint-Gerardus, Diepenbeek.
Tijdens elke sessie kregen de deelnemers inhoudelijke input en werden ze via allerlei opdrachten uitgedaagd om zich verder te ontwikkelen omtrent een zelf gekozen leervraag.
De leervragen van de deelnemers situeerden zich vooral op het betrekken van leerlingen en ouders bij de dagelijkse schoolpraktijk, het leggen van de nadruk op de positieve aspecten en ook op het doelgericht en systematisch werken in de school. Deze leervragen werden verder geconcretiseerd in doelen en acties op maat van ieders werking.
Tussen de verschillende sessies in probeerden de deelnemers één of meerdere verkregen inzichten uit in de eigen schoolpraktijk. Om nadien de eigen ervaringen en vragen weer terug te koppelen in de grote groep tijdens de sessies.
Het werd een heel boeiend traject waarbij de deelnemers heel veel van en met elkaar hebben geleerd.
Tijdens de laatste sessie van het HGW-professionaliseringstraject werden de deelnemers uitgedaagd om op een creatieve manier het eigen leertraject, de resultaten, ervaringen en inzichten voor te stellen. Voor deze laatste sessie werden ook de directieleden van elke school uitgenodigd.
Samen konden we genieten van heel knappe, originele en ontroerende presentaties! Elke groep heeft op zijn eigen unieke manier laten zien dat ze enorm gegroeid zijn in het HGW-denken en dat ze wel degelijk ook in de dagelijkse schoolpraktijk resultaten hebben geboekt.
We hebben er dan ook terecht een feestje van gemaakt, met het uitdelen van certificaten, met slingers, toeters en bellen en zelfs met echte HGW-cupcake, gemaakt door onze leerlingen.
![]() | ![]() | ![]() |
Aangezien we nog van vele andere scholen de vraag kregen naar een verdiepingstraject in de HGW-uitgangspunten, zijn we ondertussen ook reeds een tweede HGW-professionaliseringstraject gestart.
Dit tweede HGW-professionaliseringstraject bestaat ook uit vijf sessies van een halve dag en loopt van september 2023 tot april 2024. We werken op dezelfde manier als in het eerste traject aan eigen gekozen leervraag. We begeleiden elke school om een leervraag op maat uit te werken met haalbare doelen en acties.
Aan dit tweede traject neemt een diverse groep van veertien schoolmedewerkers deel, waarvan vijf uit onze eigen school en negen uit andere scholen.
We verwelkomen naast eigen leerkrachten ook leerkrachten, coördinatoren en pedagogen uit het gewoon en buitengewoon onderwijs en zowel binnen als buiten Limburg: Wico Juniorcampus, Pelt, Wico campus Overpelt, Ziekenhuisschool De Radar, Tienen en BuBaO Ritimica, Hove.
We zijn zeer blij dat we ons met zoveel enthousiaste schoolmedewerkers steeds verder mogen verdiepen in de HGW-uitgangspunten. Want: “Samen maken we het verschil”!
7 uitgangspunten van het Handelingsgericht werken
De zeven uitgangspunten van het Handelingsgericht Werken (HGW), zoals beschreven door het HGW-boegbeeld, klinisch psychologe Noëlle Pameijer, inspireren ons al meer dan tien jaren.
In onze school werken we volgens de principes van het HANDELINGSGERICHT WERKEN.
1. Doelgericht
We werken doelgericht: Zonder doel kan je niet scoren. In ons onderwijs denken we na over de concrete doelen op maat van een klasgroep of individuele leerling. Zo werken we doelgericht naar zoveel mogelijk leerresultaat op korte en lange termijn.
2. Wisselwerking en afstemming
Het gaat om déze leerling met déze ouders bij déze leerkracht in déze klas op déze school. De leerling en de omgeving beïnvloeden elkaar continu. We zoeken op maat naar een goede afstemming.
3. Onderwijs en opvoedingsbehoeften staan centraal.
De centrale vraag die we stellen is: “Wat heeft deze leerling nodig om de vooropgestelde doelen te bereiken?” Door dit te benoemen krijgen we inzicht in een aanpak op maat.
4. Leerkrachten maken het verschil, ouders doen er evenzeer toe.
Leerkrachten en ouders leveren een unieke bijdrage aan het opvoedings- en leerproces. We hebben oog voor de ondersteuningsbehoeften die leerkrachten en ouders hebben om de gewenste aanpak te bieden.
5. Positieve aspecten van leerlingen, leerkrachten en ouders zijn van groot belang.
We gaan actief op zoek naar aspecten die sterk zijn, goed gaan, waarin we de krachten zien. We benoemen ze, benutten ze in onze aanpak en noteren ze in het handelingsplan. Hierdoor praten we steeds genuanceerd over leerlingen en vinden we aanknopingspunten voor een aanpak op maat.
6. We werken constructief samen
In het zoeken naar een geschikt aanbod op maat van onze leerlingen praten we met de verschillende betrokkenen. We praten ‘met’ in plaat van ‘over’ of ‘tegen’ ouders, leerlingen, hulpverlening, enz. We werken samen met respect voor elkaars rol en bijdrage. We nemen elkaars taak niet over maar bevragen hoe we elkaar kunnen ondersteunen.
7. Onze werkwijze is systematisch en transparant
We zeggen wat we doen en we doen wat we zeggen. We zeggen waarom we op een bepaalde manier werken. Dit voorkomt misverstanden en geeft duidelijkheid. We gebruiken een handelingsplan en een leerlingvolgsysteem als houvast.
Meer weten? Kijk op www2.topuntgent.be/HGW
Bron:
Ons HGW (Handelingsgericht werken) is gebaseerd op ‘Handelingsgericht werken in de klas. Samenwerken aan schoolsucces’ (Pameijer, Denys, Timbremont, van de Veire, 2018).
HGW-professionaliseringstraject 1
(17/03/2023 tot en met 12/12/2023)
HGW-professionaliseringstraject 2
(28/09/2023 tot en met 23/04/2024)